Một phương pháp xét nghiệm nước bọt mới có thể giúp chẩn đoán nguy cơ ung thư và nhiều căn bệnh khác một cách dễ dàng hơn.
Dùng phương pháp này, người ta có thể đo lượng carcinogen (tác nhân gây ung thư) tiềm tàng đối với ADN của người bệnh một cách dễ dàng.
“Kết quả đo cho phép xác định lượng ADN bị tổn thương trong cơ thể người bệnh”, giáo sư Hauh-Jyun Candy Chen, người chỉ đạo công trình nghiên cứu nói trên phát biểu. “Điều này rất quan trọng, bởi những ADN bị tổn thương đó là một chỉ dấu giúp các thầy thuốc chẩn bệnh, theo dõi hiệu quả của phương pháp điều trị, đồng thời đưa ra những lời khuyên bổ ích giúp những người có nguy cơ mắc bệnh cao giảm thiểu khả năng mắc bệnh”.
Theo giáo sư Chen (Đại học Đài Loan), có thể phát hiện những thủ phạm “bắt cóc ADN” nói trên trong máu và nước tiểu, nhưng sẽ tiện lợi hơn nhiều nếu có thể tìm kiếm qua nước bọt.
Theo các nhà chuyên môn, hiện tượng bắt cóc ADN hình thành khi một thực thể tiềm tàng gây ung thư bị gắn kết về mặt hóa học với một dòng ADN. Con người tiếp xúc với các thực thể này trong môi trường hoặc nơi làm việc thông qua hoạt động hàng ngày của họ. Khói thuốc chẳng hạn, có thể chứa ít nhất là 20 thực thể gây ung thư. Khi các thực thể đó tiếp xúc với ADN, chúng biến đổi ADN và vì thế, khiến các gen hoạt động lệch lạc. Trong cơ thể chúng ta có hệ thống tự sửa chữa giúp xóa bỏ những tổn hại. Tuy nhiên, khi hệ thống này bị trục trặc thì các tác nhân bắt cóc ADN sẽ gây đột biến và tạo ra ung thư. Các tác nhân bắt cóc ADN thường tụ tập theo tuổi tác và có liên quan tới các vấn đề về sức khỏe, trong đó có các bệnh viêm nhiễm và các bệnh mãn tính đường thần kinh như Alzheimer…
Xưa nay, người ta thường phân tích các mẫu máu để xử lý các tế bào bạch huyết, là nơi chứa đựng nhiều vật liệu di truyền. Tuy nhiên, gần đây các nhà khoa học nhận ra rằng, có thể dễ dàng thu thập các mẫu ADN từ nước bọt. Giáo sư Chen đã dùng một loại phổ kế rất nhạy cảm để phân tích các tác nhân bắt cóc ADN trong nước bọt.
Giáo sư Chen cho biết, phương pháp phân tích này, với chi phí khoảng vài trăm USD mỗi lần, có thể sẽ được thương mại hóa trong một tương lai gần. Nó đặc biệt hữu ích với những người phải tiếp xúc thường xuyên với các tác nhân gây ung thư, những người phải làm việc trong các môi trường độc hại và đặc biệt hữu ích đối với những người hút thuốc lá. Theo bà, những người hút thuốc lá nên đi xét nghiệm nước bọt định kỳ, và nếu phát hiện thấy các tác nhân bắt cóc ADN tăng mạnh thì đó có thể là động lực khiến họ bỏ thuốc khi chưa quá muộn.
Hoài Thu (Theo Science News)
